W Poznaniu jest prawie 1000 miejskich kamer monitoringu, a ich liczba stale rośnie. Rejestrują kradzieże, napady, akty wandalizmu. Z danych policji wynika, że w rejonach objętych monitoringiem liczba przestępstw systematycznie maleje. Czy taki sam efekt można osiągnąć na osiedlach instalując system monitoringu?
Z postępowań wszczętych przez policję w Poznaniu w 2020 r. wynika, że w porównaniu z rokiem poprzednim liczba większości kategorii przestępstw zmalała z 7412 do 6984, w tym kradzieży cudzej rzeczy (-5,1 proc.), kradzieży z włamaniem (-8,3 proc.) i kradzieży rozbójniczych (-12,1 proc.). Na bazie materiałów z monitoringu 245 osób zostało zatrzymanych przez policję w sprawach kryminalnych. 13 z nich było poszukiwanych listami gończymi. Do rozwiązania części spraw przyczynił się także monitoring prywatny, realizowany przez wspólnoty mieszkaniowe, lub indywidualnych właścicieli budynków.
Instalacja monitoringu na wspólnotach mieszkaniowych wymaga rozważenia trzech istotnych aspektów. Wspólnota musi ustalić rodzaj finansowania takiego przedsięwzięcia (może to być zakup sprzętu, lub system abonamentowy). W drugiej kolejności należy podjąć stosowne uchwały. Aspekt prawny jest bardzo ważny w tym wypadku, gdyż dotykamy także tematu ochrony danych osobowych, wizerunku etc. Konieczne jest opracowanie regulaminu funkcjonowania monitoringu. Dlatego z tematem poradzi sobie jedynie doświadczony zarządca. Wreszcie aspekt techniczny – czyli należy rozważyć gdzie powinny być ulokowane kamery oraz jak powinien być zabezpieczony cały system. Ta triada: aspekt finansowy, prawny i techniczny sprawia, że z pozoru błahą instalacją monitoringu we wspólnocie mieszkaniowej poradzi sobie jedynie doświadczony zarządca.
Monitoring we wspólnocie mieszkaniowej
Monitoring we wspólnocie mieszkaniowej to coraz częstszy krok, na jaki decydują się wspólnoty mieszkańców. Głównym celem jest zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrona przed losowymi zdarzeniami tj. uszkodzenia samochodów. Nadzór wizyjny pozwala na rejestrowanie materiału wideo w systemie 24/7, dając w ten sposób poczucie bezpieczeństwa mieszkańcom osiedli. W przypadku kradzieży, lub aktów wandalizmu czy też innych zdarzeń np. uszkodzenie pojazdu spowodowane przez inne pojazdy monitoring dostarcza materiał dowodowy przestępstwa. Jednak ważniejszym aspektem jest prewencja. Systemy monitoringu montowane na wspólnotach w istotny sposób wpływają na obniżenie poziomu wykroczeń i przestępstw.
Dzięki zainstalowanemu monitoringowi znacznie zmniejsza się liczba dewastacji, czy nieuprawnionych działań polegających np. na ingerencji w mienie wspólnoty poprzez próby nielegalnego kodowania pilotów do centralek bram. Mieszkańcy uzyskują doskonałe narzędzie pomocne podczas dochodzenia roszczeń od sprawców zdarzeń. To z kolei przekłada się na minimalizację szkód zgłaszanych z polisy wspólnoty mieszkaniowej. Efektem jest realna obniżka kosztów ubezpieczeń wspólnoty.
„Rzeczywiście coraz więcej naszych wspólnot decyduje się na montaż systemu monitoringu. Możemy stwierdzić, że ma on realny wpływ na zmniejszenie liczby zdarzeń zgłaszanych policji i straży miejskiej. To bardzo prosta kalkulacja: złodziej, który ma do wyboru dwa samochody z czego jeden zaparkowany pod czujnym okiem kamery, wybierze ten niepilnowany.” mówi Piotr Tadeusz, dyrektor ds. administracyjnych Agencji Inwestycyjnej. „Bardzo istotną zaletą monitoringu jest możliwość zdalnego dostępu dla zarządcy do podglądu z kamer on-line. Przydaje się to do bieżącego monitorowania sytuacji i szybszego reagowania w przypadku awarii, czy nawałnic. Monitoring ułatwia pracę zarządcy i sprawia, że możemy działać efektywniej. Mamy na koncie wiele realizacji monitoringów na naszych wspólnotach mieszkaniowych i zawsze były to dobre decyzje. Oczywiście uruchomienie monitoringu jest sporym kosztem, jednak przy współpracy z profesjonalną firmą w układzie abonamentowym nie wymaga uzbierania dużych środków na funduszu remontowym” dodał P. Tadeusz.
Istnieją dwie opcje zakupu systemu monitoringu przez wspólnoty. Pierwszy, klasyczny, polega na zakupie od firmy instalacyjnej całego systemu wraz z montażem. Wspólnota wówczas jest właścicielem sprzętu, ale to na niej spoczywa obowiązek zarządzania systemem monitoringu. Druga opcja to wynajem sprzętu od specjalistycznej firmy i korzystanie z monitoringu na zasadzie dodatkowego składnika naliczeń czynszowych ponoszonego miesięcznie przez każdego z mieszkańców. Przeciętnie są to kwoty rzędu kilkunastu zł miesięcznie. W pierwszym wypadku musimy liczyć się z dużym kosztem jednorazowym oraz koniecznością obsługi systemu przez mieszkańców. W drugim przypadku koszt jest niewielki, ale stały i długoterminowy.
„Wybór opcji każdorazowo zależy od indywidualnej sytuacji wspólnoty. Zadaniem administratora jest w oparciu o oczekiwania mieszkańców oraz sytuację finansową wspólnoty zaproponować odpowiedni model finasowania. Warto mieć sprawdzonego dostawcę wyłonionego w wyniku realizowanych zamówień i nawiązać stałą współpracę. Istotne by wspólnota kierowała się nie tylko ceną, ale także jakością sprzętu, estetyką, trwałością wykonania, doświadczeniem firmy i udzielanymi gwarancjami. Musimy także zadbać o to by system miał możliwość późniejszej rozbudowy oraz by dostęp do nagrań był funkcjonalny i łatwy w obsłudze. Nasze realizacje odbywają się pod nadzorem inspektora budowlanego, dzięki czemu mamy gwarancję, że wszystko jest zrealizowane zgodnie ze sztuką” podsumowuje Piotr Tadeusz.
Montując system monitoringu osiedlowego należy wybrać miejsca kluczowe: wejście do budynku, wyjazd z garażu, miejsca parkingowe. Warto rozważyć także kamery w takich miejscach jak rowerowania, czy plac zabaw. Korzystając z kamer mamy pewność, że każda osoba wkraczająca na teren osiedla będzie zarejestrowana, dzięki czemu będziemy mieć większą szansę na zidentyfikowanie przebywających tam osób. Nadzór wizyjny montowany jest również w garażach i na parkingach, chroniąc pojazdy przed uszkodzeniem, lub kradzieżą.
Coraz częściej posiadanie instalacji dozoru wizyjnego na osiedlach jest standardem. Obecność kamer odstraszy wielu złodziei. Jeśli dojdzie do złamania prawa, zarejestrowane nagrania mogą być bezcennym dowodem w postępowaniach prowadzonych przez policję i wymiar sprawiedliwości. Szczególnie, gdy jakość uzyskanych materiałów będzie wysoka.
RODO, a system kamer na osiedlu
Decydując się na system monitoringu musimy wiedzieć, że jako zarządca osiedla możemy prowadzić monitoring jedynie przestrzeni wspólnej, powołując się na podstawę prawną w postaci uzasadnionego interesu wspólnoty (zapewnienie bezpieczeństwa na osiedlu). To działanie nie powinno jednak ograniczać prawa mieszkańców budynku do prywatności. Administrator każdorazowo musi wyważać chronione dobra, weryfikując, czy zastosowanie dla zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców kamer, które nakierowane są również na prywatne części nieruchomości jest konieczne w danym wypadku.
W praktyce trudno jest tak ustawić kamery, aby swoim zasięgiem obejmowały wyłącznie tereny wspólne. Z pomocą przychodzą jednak pewne rozwiązania technologiczne. Niektóre kamery są wyposażone w urządzenie, która umożliwia stworzenie wirtualnej maski na nagrywanym obszarze. Wykorzystuje się je do zakrycia np. okien w budynkach. Innym rozwiązaniem jest zamazywanie (pikselowanie) wizerunków osób. Tego jednak dokonuje się dopiero po zarejestrowaniu zdarzenia.
Bez wątpienia monitoring osiedla w istotny sposób przyczynia się do spadku przestępczości na terenie osiedli, a także zabezpieczenia interesów wspólnoty mieszkaniowej. Jeśli we wspólnocie dochodzi do takich zdarzeń jak uszkodzenie samochodów podczas parkowania, czy uszkodzenie bram wjazdowych to monitoring jest idealnym wyjściem. Jednak z uwagi na wieloaspektowość monitoringu i konieczność rozwiązania problemów natury prawnej, technicznej i finansowej, kwestie monitoringu osiedla najlepiej powierzyć doświadczonemu zarządcy. Taki, który ma przynajmniej kilka realizacji tego typu w swoim portfolio.